Όταν τον Ιανουάριο του 2015 δύο φανατικοί ισλαμιστές οπλοφόροι μπούκαραν στα γραφεία του γαλλικού σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι και άνοιξαν πυρ δολοφονώντας εν ψυχρώ 11 άτομα και τραυματίζοντας άλλα 12, όλος ο (δυτικός) κόσμος επήλθε σε κατάσταση σοκ. Αιτία της σφαγής η δημοσίευση στο γνωστό για την καυστική, αντισυμβατική σάτιρά του περιοδικό, γελοιογραφιών που απεικονίζουν τον Μωάμεθ. Ήταν ένα ξαφνικό, ιδιαίτερα ειδεχθές τρομοκρατικό χτύπημα στην καρδιά όχι μόνο του πολιτισμένου κόσμου, αλλά και ενός από τα βασικότερα ανθρώπινα αγαθά που κατακτήθηκε με κόπο και αίμα: της ελευθερίας. 

Ο αποτροπιασμός ήταν καθολικός, κόσμος βγήκε στους δρόμους, κυβερνήσεις καταδίκασαν μετά βδελυγμίας, ηγέτες διαδήλωσαν πιασμένοι χέρι χέρι και η φράση  #Je suis Charlie (Είμαι ο Σαρλί) μετατράπηκε σε παγκόσμιο σύμβολο της ελευθερίας της έκφρασης και του Τύπου. Το μήνυμα που στάλθηκε προς κάθε κατεύθυνση ήταν σαφές: Η τρομοκρατία ΔΕΝ θα μας στερήσει το πολυτιμότερο αγαθό μας: την ελευθερία. 

Και στην Κύπρο το ρεύμα ήταν ανάλογο. Σύσσωμη η πολιτική και θρησκευτική ηγεσία, κόμματα, φορείς και ΜΜΕ καταδίκασαν την επίθεση προτάσσοντας -υπεράνω όλων- τον σεβασμό στην ελευθερία της έκφρασης. Όπως για παράδειγμα αυτό το αρκετά εύγλωττο tweet του προέδρου του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου από εκείνη την περίοδο:

Και αυτό:

Γιατί τα θυμήθηκα όλα αυτά; Γιατί προφανώς κάποιοι άλλοι τα ξέχασαν. Ή ορθότερα, αποφάσισαν πως δεν έχουν σχέση. Γιατί η περίπτωση του Charlie Hebdo ήταν βλέπετε ευκολάκι. Οι κακοί διακριτοί και trendy λες και βγήκαν από ανεγκέφαλη ταινία δράσης με τον Gerard Butler: φανατικοί ισλαμιστές που απειλούν τον δυτικό τρόπο ζωής με αφορμή μια σατιρική απεικόνιση του Μωάμεθ. Κι από την άλλη, εμείς οι καλοί της υπόθεσης, οι απρόθυμοι ήρωες που παρασυρόμαστε σε έναν πόλεμο χάρη στις αξίες και τα υψηλά ιδανικά μας. Για την ελευθερία ρε γαμώτο. 

Cut στον Σεπτέμβριο του 2020. Ο εκπαιδευτικός και ζωγράφος Γιώργος Γαβριήλ λιντσάρεται στο διαδίκτυο όταν κάποιες νεοσυντηρητικές ιστοσελίδες «ανακαλύπτουν» ότι το ογκώδες καλλιτεχνικό έργο του (ζωγραφίζει κοντά 40 χρόνια) περιλαμβάνει και πίνακες με «βλάσφημη», «προκλητική», «ανθελληνική» και «προσβλητική» θεματολογία. Εικόνες όπως ο Ιησούς γυμνός, πρόσφυγας, Ομονοιάτης ή μηχανόβιος, σκυλιά να κατουράνε τον Γρίβα και τον Αρχιεπίσκοπο ή αλλόκοτα υβρίδια ανθρώπων και ζώων θεωρήθηκαν ότι προσβάλλουν το εθνικό/πολιτικό φρόνημα και θρησκευτικό συναίσθημα μερίδας πολιτών που εννοείται δεν μπορούν να δουν τον βαθύτερο συμβολισμό τους ακόμα κι αν ο τελευταίος τους χτύπαγε στο κεφάλι με βαριοπούλα. Φυσικά αναφαίρετο δικαίωμά τους να αντιδρούν και να απορρίπτουν κάτι που τους δεν τους αρέσει, όπως αντίστοιχα το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τον καλλιτέχνη να εκφραστεί όπως εκείνος νιώθει. Έτσι είναι η οποιαδήποτε τέχνη, είτε μας αγγίζει και την αγκαλιάζουμε, είτε μας απωθεί και την απορρίπτουμε. 

Από το να πεις όμως δεν μ’ αρέσει κάτι μέχρι να περνάει ο καλλιτέχνης από πειθαρχική έρευνα του Υπουργείου Παιδείας επειδή θεωρείται πλέον ακατάλληλος ως εκπαιδευτικός (είναι διευθυντής σε γυμνάσιο της Λευκωσίας) υπάρχει μια μεγάλη απόσταση, περίπου από δω μέχρι τα γραφεία του Charlie Hebdo στο Παρίσι. Κι εδώ ερχόμαστε στη γνώριμη πλέον εγχώρια υποκρισία και τον τυπικό κυπριακό φαρισαϊσμό. Οι πρώτοι που επιτέθηκαν στον ζωγράφο ήταν οι ΕΛΑΜίτες κάτι που αυτομάτως τον κατατάσσει στην κατηγορία από «Ντα Βίντσι και πάνω». Το δεύτερο κόμμα που καταφέρθηκε εναντίον του ήταν ο... ευρωπαϊκός, φιλελεύθερος ΔΗΣΥ, ναι ο ίδιος ΔΗΣΥ που έχυνε μαύρο δάκρυ για το Charlie Hebdo και την ελευθερία αλλά προφανώς εννοούσε την Ελευθερίου γιατί μόλις το αντικείμενο της σάτιρας άλλαξε από Μωάμεθ σε Χριστό, άλλαξε και το τροπάρι από «Συναγερμός και λογοκρισία δεν συνυπάρχουν» σε ναιμεναλλακίστικες μπούρδες τύπου «σεβαστή η οποιαδήποτε τέχνη ΑΛΛΑ όχι και να προσβάλλει τα Θεία». Και μάλιστα γρηγορότερα απ’ ότι το νερό σε κρασί στον γάμο της Κανά. 

Αν σατιρίζεται ο Μωάμεθ λέμε πως οι μουσουλμάνοι που αντιδρούν είναι ισλαμοφασίστες και Ταλιμπάν. Και κάποιοι όντως είναι και αντιδρούν ακραία γιατί στην πραγματικότητα είναι σκατόψυχοι μαλάκες που μισούν τ’ άντερά τους, γι’ αυτούς η «προσβολή του Μωάμεθ» είναι απλά ακόμα μία αφορμή για αιματοχυσία. Όμως υπάρχουν κι αυτοί που ενοχλούνται και το εκφράζουν με έντονο αλλά ειρηνικό τρόπο κι έχουν κάθε δικαίωμα. Αλλά πιο σημαντικό για όλους τους ανθρώπους είναι το δικαίωμα στην έκφραση, στη σάτιρα και την τέχνη. Όταν πάλι σατιρίζεται ο Ιησούς ή απεικονίζεται με αντισυμβατικό τρόπο (ας πούμε ως πρόσφυγας στο Πουρνάρα, στον πιο συγκλονιστικό και τραγικά επίκαιρο πίνακα του Γαβριήλ) τότε την κουβέντα περί ελευθερίας αντικαθιστούν οι γνώριμες πια εκφάνσεις αγνής, χριστιανικής αγάπης:

Είναι βασικά οι ίδιοι που φωνάζουν να βουλιάξουμε τις βάρκες με τα γυναικόπαιδα, αποφαίνονται ότι «τα ήθελε ο κώλος της» για τα θύματα βιασμού ή «ποιος ξέρει τι θα του’ κανε κι αυτή» για κάθε νεκρή γυναίκα από το G3 του πρώην της. Κι αυτοί είναι φυσικά φασιστόμουτρα και χριστιανοταλιμπάν. Και αντιδρούν ακραία γιατί στην πραγματικότητα είναι σκατόψυχοι μαλάκες που μισούν τ’ άντερά τους, γι’ αυτούς η «προσβολή του Χριστού» είναι απλά ακόμα μία αφορμή για περισσότερο μίσος. Διαβάστε ξανά τα σχόλια (μόνο μερικά από τα χιλιάδες που γράφτηκαν τις τελευταίες μέρες) και πείτε μου ότι όλοι αυτοί ΔΕΝ είναι εν δυνάμει βιαστές και δολοφόνοι. Αν τους δινόταν το ελεύθερο αλά-The Purge, είναι οι πρώτοι που θα σφάγιαζαν κόσμο στο όνομα του Ιησού πιστεύοντας ότι είναι μία μελαμψή, τριχωτή εκδοχή των Σταυροφόρων. Κι εδώ ισχύει το «υπάρχουν φυσικά κι αυτοί που ενοχλούνται και το εκφράζουν με έντονο αλλά ειρηνικό τρόπο κι έχουν κάθε δικαίωμα. Αλλά πιο σημαντικό για όλους τους ανθρώπους είναι το δικαίωμα στην έκφραση, στη σάτιρα και την τέχνη». Όπως καταλάβατε μιλάμε για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Του θρησκευτικού φανατισμού. 

Να θυμίσω επίσης ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που τώρα φωνάζουν για προσβολή των χριστιανικών συμβόλων επικρότησαν την αποβολή της μαθήτριας από τη Συρία επειδή φορούσε μαντίλα και ανέδειξαν τον διαβόητο Σέπο σε σύγχρονο Νικηταρά. Ποσώς τους ενδιαφέρει «ο σεβασμός θρησκευτικών συμβόλων» γενικά ή οποιαδήποτε ελευθερία (τάχα μου εναντιώνονται στη μαντίλα γιατί είναι.. σύμβολο καταπίεσης) παρά μόνο τα πιστεύω τους και πως θα τα επιβάλλουν σε όλους τους άλλους. Γι’ αυτό ουρλιάζουν, βρίζουν, απειλούν, ζητούν κρεμάλες και την απόλυση του ζωγράφου εκπαιδευτικού. Δεν τους αρκεί να διαφωνήσουν απλά με κάποιον. Πρέπει να τον τιμωρήσουν, να τον εξαφανίσουν, να τον δολοφονήσουν ηθικά και φυσικά. 

Από κοντά φυσικά και ο Υπουργός Παιδείας (aka Ο Πιο Αχρηστος Υπουργός Fucking Ever) που βρήκε ευκαιρία να εμφανιστεί ως υπερασπιστής της ελληνορθόδοξης πίστης (ακόμα μια υπόκλιση στον πραγματικό του μάστρο, τον Αρχιεπίσκοπο, δε βλάπτει) ανακοινώνοντας τη διεξαγωγή πειθαρχικής έρευνας σε βάρος του καλλιτέχνη που τυγχάνει διευθυντής σχολείου της Λευκωσίας, μπας και ξεκολλήσει λίγο η κουβέντα από το μπάχαλο που έχει δημιουργήσει η επικών διαστάσεων ανικανότητά του στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης. Αν σε βρίζει όποιος μιλάει ελληνικά (ακόμα κι αυτοί που τα σκοτώνουν) και η δημοτικότητά σου ξύνει διαρκώς τον πάτο του βαρελιού στις δημοσκοπήσεις, χρειάζεσαι... χθες έναν εσωτερικό εχθρό -κατά προτίμηση κάποιον αδύναμο- να τον ρίξεις βορά στα σανοφάγα που γίνονται σαρκοφάγα αν τους θίξεις τα (όποια) ιερά και όσια. 

Κανένας πίνακας του Γιώργου Γαβριήλ δεν είναι βλάσφημος, χυδαίος ή προσβλητικός. Οι σκύλοι δεν κατουράνε πρόσωπα αλλά καταστροφικές για τον τόπο ιδεολογίες και διεφθαρμένα κατεστημένα. Ο Χριστός δεν απεικονίζεται γυμνός με πορνογραφική αισθητική ή για να χλευαστεί αλλά η γύμνια του παραπέμπει στο πως ήρθε στον κόσμο αυτό, γυμνός και ταπεινός για να φορτωθεί τις αμαρτίες μας (μαζί και των αναρίθμητων ηλιθίων που βρίζουν και απειλούν στο όνομά Του). Απεικονίζεται ως πρόσφυγας γιατί υπήρξε και ο ίδιος από τη γέννησή του ακόμα και ως easy rider γιατί ήταν ελεύθερο πνεύμα, ριζοσπάστης, αντικομφορμιστής και badass. Όσοι βλέπουν βλασφημία, προστυχιά ή πορνό είναι αυτοί που έχουν σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να το κοιτάξουν. 

Και να παρακαλάνε να μην ξανακατέβει όντως ο Χριστός στη Γη γιατί ξέρουμε πόσο Του αρέσει να κόβει θρασύτατους Φαρισαϊκούς κώλους.