Η επιτυχής αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) θα μειώσει την περαιτέρω επιβάρυνση στα απαιτούμενα κεφάλαια των πιστωτικών ιδρυμάτων με όλες τις θετικές συνέπειες για το χρηματοοικονομικό σύστημα και την οικονομία ευρύτερα. Αυτό σημειώνει το Υπουργείο Οικονομικών στην εισηγητική έκθεση που ετοίμασε και η οποία συνοδεύει τα τέσσερα νομοσχέδια και τους κανονισμούς που κατατέθηκαν στη Βουλή για την αναδιαμόρφωση του νομικού πλαισίου ως προς τη διαχείριση των ΜΕΔ.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι προτεινόμενες βελτιώσεις αντιμετωπίζουν αδυναμίες που έχουν διαπιστωθεί και ενισχύουν την αποτελεσματικότητα του νομικού πλαισίου, χωρίς να επηρεάζουν την προστασία που υφιστάμενες νομοθεσίες παρέχουν, όπως π.χ. διαγραφή χρεών πραγματικά δυσπραγούντων οφειλετών και προστασία της κύριας κατοικίας.

Το πρώτο νομοσχέδιο αφορά το πλαίσιο των εκποιήσεων και πιο συγκεκριμένα τροποποιήσεις στον περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων νόμο. Σκοπός του νομοσχεδίου, όπως αναφέρεται, είναι η τροποποίηση του βασικού νόμου ώστε στις περιπτώσεις πώλησης δανείων από τον ενυπόθηκο δανειστή να καθίσταται δυνατή η διάσπαση υποθήκης που εξασφαλίζει πολλές συμφωνίες δανείων, σε μικρότερες υποθήκες ώστε να μην μείνουν ανεξασφάλιστα τα δάνεια που δεν θα πωληθούν όταν η εξασφάλιση μεταφερθεί στον αγοραστή του δανείου.

Επίσης, προτείνεται τροποποίηση ώστε το μέρος του βασικού νόμου που αφορά τις εκποιήσεις ενυπόθηκου ακινήτου από τον ενυπόθηκο δανειστή -να καλύπτει και παλαιές δικαστικές αποφάσεις, χρέη δικαστικών αποφάσεων ή διαιτησίες, -να διαφοροποιείται η διαδικασία πώλησης του ακινήτου σε πιο σαφείς περιόδους χρήσης της επιφυλασσόμενης τιμής, -να περιορίζεται χρονικά το δικαίωμα του ενυπόθηκου δανειστή να αγοράσει το ακίνητο, -να διασφαλίζεται ότι ο ενυπόθηκος οφειλέτης επιτρέπει την είσοδο του ενυπόθηκου δανειστή στο ακίνητο για σκοπούς υπολογισμού της αγοραίας αξίας του ακινήτου, -να επιτρέπεται η επίδοση επιστολής και με άλλα μέσα και η επικόλληση, -να απαλειφθούν διατάξεις που προκαλούν μεγάλες καθυστερήσεις στην εφαρμογή του νόμου, που ενδεχομένως να αποτρέπουν το σκοπό του. -να καθίσταται δυνατή η διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και -να παύει να ισχύει το προνομιακό καθεστώς οφειλέτη (i) όταν ο οφειλέτης έχει λάβει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών του, (ii) όταν η αξία της κύριας κατοικίας υπερβαίνει τις €350.000.

Με το δεύτερο νομοσχέδιο, το Υπουργείο Οικονομικών προτείνει αλλαγές στο πλαίσιο πώλησης δανείων. Συγκεκριμένα, οι αλλαγές αφορούν εισαγωγή νέων ορισμών για σκοπούς πληρότητας και σαφήνειας του νόμου. Στοχεύουν ακόμα στο να διασφαλίζεται ότι όλες οι εξασφαλίσεις μεταβιβάζονται στον αγοραστή χωρίς την καταβολή τελών και να ρυθμίζονται τα αποτελέσματα της μεταβίβασης και ειδικότερα η μεταφορά των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, των ωφελημάτων, της σειράς προτεραιότητας, της συνέχισης των αγωγών, της φύλαξης εγγράφων. Επίσης, εισάγεται το δικαίωμα συμψηφισμού και επιτρέπεται η πρόσβαση των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων στο μηχανισμό ανταλλαγής δεδομένων για σκοπούς αξιολόγησης του αξιόχρεου των δανειοληπτών.

Σε ό,τι αφορά το τροποποιητικό νομοσχέδιο για το πλαίσιο αφερεγγυότητας, προτείνονται αλλαγές έτσι ώστε να διασαφηνίζονται οι ορισμοί, να καταργούνται ή να διευρύνονται κριτήρια ώστε το πλαίσιο να καταστεί πιο ελκυστικό για το ευρύ κοινό και να παύουν να έχουν προνομιακή μεταχείριση η Δημοκρατία και οι Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης για οφειλόμενα σε αυτές χρέη, όταν φυσικά πρόσωπα εντάσσονται σε προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής. Επίσης προτείνεται ο τερματισμός της προστασίας χρεώστη ο οποίος ενώ λαμβάνει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών του, εντούτοις παρουσιάζει καθυστέρηση στις πληρωμές του προς τους πιστωτές για περίοδο τριών μηνών.

Αναφορικά με το νομοσχέδιο που τροποποιεί τον περί εταιρειών νόμο, προτείνονται αλλαγές ώστε να επιτευχθεί ενδυνάμωση του σχεδίου αναδιάρθρωσης χρεών εταιρειών και ενθάρρυνση της ευρύτερης δυνατής χρήσης του, τόσο από χρεώστες όσο και από πιστωτές. Δεύτερη αλλαγή αποσκοπεί στο να παύουν να έχουν προνομιακή μεταχείριση η Δημοκρατία και οι Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης για οφειλόμενα σε αυτές χρέη, ως θα τύγχαναν εάν ο χρεώστης/εταιρεία τίθετο υπό εκκαθάριση, αντί του διορισμού Εξεταστή. Με την τρίτη αλλαγή προτείνεται ο τερματισμός της προστασίας από τους πιστωτές, εταιρείας η οποία παρουσιάζει καθυστέρηση στις πληρωμές της προς οποιοδήποτε πιστωτή για περίοδο τριών μηνών, και η οποία λαμβάνει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών της.

Τέλος, με τους Κανονισμούς προτείνεται η αύξηση του καθορισμένου ποσοστού αμοιβής που λαμβάνει ο Σύμβουλος Αφερεγγυότητας από 20% σε 30%, σε περίπτωση που Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής τίθεται σε ισχύ. Όπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση, με την προτεινόμενη αύξηση του ποσοστού ενισχύεται το κίνητρο που έχει ο Σύμβουλος Αφερεγγυότητας να επιδιώξει την επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές του χρεώστη για αναδιάρθρωση των χρεών του, συμβάλλοντας στην προσπάθεια για απομόχλευση των βιώσιμων χρεωστών από το καθεστώς της αφερεγγυότητας και επανένταξης τους στη δρώσα οικονομία.