«Είσαι σιχαμένος, ξέρεις». Το πει ένα βράδυ ο Ντόναλντ Τραμπ στον ρεπόρτερ Ντέιβιντ Φάρεντολντ στο τηλέφωνο την εποχή που ως υποψήφιος πρόεδρος ισχυριζόταν πως είχε κάνει μια δωρεά ύψους 6 εκατομμυρίων δολαρίων στους βετεράνους του πολέμου. Ο Φάρεντολντ είχε αρχίσει να ερευνά την υπόθεση. Αλλά αντί να κρατήσει κρυφές τις πληροφορίες που είχε συγκεντρώσει ως την τελική δημοσίευσή τους, να ακολουθήσει δηλαδή την κλασική συνταγή της ερευνητικής δημοσιογραφίας, δημοσιοποιούσε αμέσως στο Twitter ό,τι μάθαινε ζητώντας συγχρόνως βοήθεια από τους αναγνώστες για να διαπιστώσει εάν εκείνα τα χρήματα είχαν όντως δοθεί ή – όπως ανακάλυψε στη συνέχεια – παρέμεναν ακόμη στα ταμεία του Ιδρύματος Τραμπ.

«Λέω στους αναγνώστες ό,τι έχω μάθει, πώς το έχω μάθει και τι θέλω να ανακαλύψω που δεν ξέρω ακόμη» λέει στην Corriere della Sera ο βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος της Washington Post. «Τους είμαι ευγνώμων για τις ιδέες τους και τις υποδείξεις τους. Πραγματικά θα ήταν δύσκολο να κάνω τη δουλειά μου χωρίς αυτούς. Στο τέλος διασταυρώνω όλες τις πληροφορίες που μου δίνουν με τις πρωτογενείς πηγές μ0υ και φυσικά δεν τις χρησιμοποιώ μέχρι την τελική επιβεβαίωση. Ελπίζω να το κάνουν και άλλοι δημοσιογράφοι γιατί συχνά οι αναγνώστες έχουν ιδέες που οι δημοσιογράφοι δεν θα είχαν ποτέ».

Κάπως έτσι, με αυτό το μίγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας και «open source», έφτασε ο Φάρεντολντ στο Πούλιτζερ πριν από δυο εβδομάδες. Και κάπως έτσι ο αμερικανικός Τύπος γνωρίζει νέες ημέρες δόξας – οι συνδρομητές στους New York Times και την Washington Post έχουν αυξηθεί μετά την εκλογή του Τραμπ, ενώ τα πιο διαβασμένα θέματα είναι οι έρευνες και τα άρθρα γνώμης με εκείνη του Φάρεντολντ να έχει σπάσει κάθε ρεκόρ. Η δίψα αυτή οδήγησε την WP στην απόφαση να ενισχύσει το τμήμα της ερευνητικής δημοσιογραφίας που ίδρυσε τη δεκαετία του 1980 ο Μπομπ Γούντγουορντ, ο δημοσιογράφος που αποκάλυψε το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ.

Και η μεγάλη πλειονότητα των υποστηρικτών του Τραμπ που κατηγορεί τα μέσα ενημέρωσης ότι δημοσιεύουν πράγματα που δεν ισχύουν και ότι αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο από τα ψέματα του Τραμπ; «Σε μια κοινωνία ελεύθερη και δημοκρατική, η κριτική στον Τύπο είναι μέρος της δουλειάς μας» απαντά ο Ντέιβιντ Φέιλις, βοηθός αρχισυντάκτη στο τμήμα ερευνητικής δημοσιογραφίας της WP. Το ίδιο το σλόγκαν που προστέθηκε πρόσφατα κάτω από το όνομα της εφημερίδας, «Η Δημοκρατία πεθαίνει στο σκοτάδι», σε άλλους αναγνώστες αρέσει και σε άλλους όχι.

«Οπως εξάλλου και ό,τι άλλο κάνουμε» λέει ακόμη και προσθέτει: «Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ακούμε, να μαθαίνουμε από τις επικρίσεις και να βάζουμε τα δυνατά μας για να παράγουμε ένα προϊόν αντικειμενικό και ελκυστικό. Ο κόσμος διψάει για αποκαλυπτικά ρεπορτάζ. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τις “αποκαλύψεις” από ανώνυμες πηγές επειδή μπορεί να εξυπηρετούν άλλους σκοπούς».