Το φημισμένο παραδοσιακό έδεσμα της Κύπρου με «πατρίδα» τα γραφικά χωριά της οροσειράς του Τροόδους και τα Κρασοχώρια, είναι από τα εδέσματα που μπορείς να δοκιμάσεις είτε κρύο, είτε μόλις βγει αχνιστό και μυρωδάτο από το καζάνι ή την κατσαρόλα.

Ο παλουζές στο παρελθόν αποτελούσε ένα ιδιαίτερο έδεσμα για κάθε σπιτικό αφού παρασκευαζόταν με την ολοκλήρωση του τρύγου κάθε οικογένειας κυρίως για χρήση από το εκάστοτε σπιτικό 

Σήμερα, ο παλουζές αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή παραδοσιακά εδέσματα του νησιού που φτιάχνεται τόσο στα σπίτια όσο και από μικρές και μεγάλες βιοτεχνίες

Πώς όμως παρασκευάζεται ο αυθεντικός παλουζές;

Αρχικά, προϋπόθεση για να φτιάξει κάποιος παλουζέ καθώς και άλλα εδέσματα, είναι ο χυμός του σταφυλιού. Με τα στέμφυλα που μένουν, μπορεί κανείς να φτιάξει τη ζιβανία που είναι το παραδοσιακό ποτό του νησιού μας. Η Avant Garde επικοινώνησε με τη ερευνήτρια κυπριακών παραδοσιακών τροφίμων, Μαριλένα Ιωαννίδου η οποία μάς μίλησε και έδωσε σημαντικές πληροφορίες για το νόστιμο αυτό έδεσμα.

Ζητήσαμε από την κ. Μαριλένα Ιωαννίδου να μας πει λεπτομέρειες για τον παλουζέ, πώς ξεκίνησε η παραγωγή του και τις σήμαινε για τους προγενέστερους. «Παλαιότερα, όταν κάποιος ήθελε να συντηρίσει τα σταφύλια, ο καλύτερος τρόπος ήταν η παρασκευή παλουζέ, σουσιούκου και πολλών άλλων εδεσμάτων που μπορούσαν να δημιουργηθούν από το συγκεκριμένο φρούτο αφού δεν υπήρχαν ψυγεία για να τα αποθηκεύσουν τα σταφύλια και να συντηρηθούν για περισσότερες μέρες».

Όσον αφορά τον τρόπο παρασκευής, η κ. Ιωαννίδου μάς ανέφερε πως «στο χυμό σταφυλιού, πρόσθεταν ένα είδος ασπρόχωμα το οποίο τον έκανε περισσότερο γευστικό και γλυκό. Μετά την επεξεργασία ο χυμός που προέκυπτε αποτελούσε τον μούστο. Με αυτό τον τρόπο έφτιαχναν τον παλουζέ-που στην Ελλάδα είναι γνωστή ως μουσταλευριά-που τρώμε μέχρι σήμερα». «Γα να σφίξει όμως ο παλουζές και να έχει αυτή τη στερεή μορφή, χρειάζεται καλό ανακάτεμα πάνω σε φωτιά. Ο παλουζές λοιπόν ήταν ένας τρόπος ώστε οι παλαιότερες γενιές να μπορέσουν να διατηρήσουν το σταφύλι και να εκμεταλλευτούν τον χυμό του. Έτσι, έφταχναν τον παλουζέ από τον οποίο γινόταν ο σουσιούκκος, τα κιοφτέρκα και πολλά άλλα εδέσματα της κυπριακής γαστρονομίας».

«Το εξαιρετικό αυτό έδεσμα θα το χαρακτήριζα ως τον θησαυρό της παραδοσιακής και κυπριακής μας κουζίνας», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Μαριλένα Ιωαννίδου. Ένα προϊόν με βάση του τα πρώτα σταφύλια του τρύγου από τους αμπελώνες της ορεινής και ημιορεινής Κύπρου.

Παράλληλα, σε πολλά σπίτια και κυρίως σε χωριά της Κύπρου, γιαγιάδες τέτοια εποχή βγάζουν στις αυλές τους μεγάλες κατσαρόλες και κουτάλες για να χωρέσουν αρκετή ποσότητα παλουζέ και μαζί με τα εγγόνια τους ετοιμάζουν το λαχταριστό αυτό έδεσμα. Αρκετές φορές μάλιστα, αν περισσέψει μείγμα περνάνε σε κλωστή ξηρούς καρπούς και μετά το βουτάνε στην κατσαρόλα δημιουργώντας έτσι το λεγόμενο σουσιούκκο τον οποίο στη συνέχεια κρεμμάνε για να στεγνώσει. 

Πληροφορίες και από foodmuseum.cy και Σπυρούλα Χριστοδούλου, Ποταμιού, Λεμεσός.