Απάντηση στην τοποθέτηση της κ. Λοττίδου για ζωγραφιές εκπαιδευτικού

Απάντηση στην τοποθέτηση της κ. Λοττίδου για ζωγραφιές εκπαιδευτικού

Δημοσιεύουμε αυτούσια την επιστολή που μας στάληκε από τον δικηγόρο Παναγιώτη Κωνσταντινίδη

Αξιότιμη κ. Λοττίδου,

Στην τοποθέτηση σας κάνετε αναφορά στην απόφαση του ΕΔΑΔ, OTTO-PREMINGER-INSTITUT v. AUSTRIA, αλλά παραλείπετε να κάνετε αναφορά στην παράγραφο 47 της απόφασης. Το ΕΔΑΔ υπογραμμίζει πως εκείνοι που επιλέγουν να ασκήσουν την ελευθερία να εκδηλώσουν τη θρησκεία τους, ανεξάρτητα από το αν το πράττουν ως μέλη θρησκευτικής πλειοψηφίας ή μειοψηφίας, δεν μπορούν λογικά να αναμένουν εξαίρεση από κάθε κριτική. Αυτοί πρέπει να ανέχονται και να αποδέχονται την άρνηση από άλλους των θρησκευτικών πεποιθήσεων τους και ακόμη και τη διάδοση από άλλους δογμάτων εχθρικών στην πίστη τους. (“Those who choose to exercise the freedom to manifest their religion, irrespective of whether they do so as members of a religious majority or a minority, cannot reasonably expect to be exempt from all criticism. They must tolerate and accept the denial by others of their religious beliefs and even the propagation by others of doctrines hostile to their faith”).

Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι τα έργα τέχνης του κ. Γαβριήλ “άγγιξαν τα θεία”, όπως γράφετε, δεν αποδεικνύει από μόνο του ότι έχει πληγεί το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας. Αντιθέτως, η εξισορρόπηση της ελευθερίας της έκφρασης και της θρησκευτικής ελευθερίας εξυπακούει μια πιο λεπτή νομική ανάλυση των ίδιων των έργων τέχνης σε συνάρτηση με την ύπαρξη ή όχι κοινωνικής ανάγκης για περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης (“pressing social need”, βλ. SEKMADIENIS LTD. v. LITHUANIA, παράγραφος 71).

Στην απόφαση OTTO-PREMINGER-INSTITUT v. AUSTRIA που παραθέτετε, το ΕΔΑΔ υπογράμμισε (παράγραφος 49) πως όποιος ασκεί το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης αναλαμβάνει "καθήκοντα και ευθύνες". Σύμφωνα με το ΕΔΑΔ, ανάμεσα σε αυτά μπορεί να συμπεριληφθεί η υποχρέωση να αποφεύγονται, όσο το δυνατόν γίνεται, εκφράσεις που είναι αδικαιολόγητα προσβλητικές για τους άλλους και επομένως δεν συμβάλλουν σε καμία μορφή δημόσιας συζήτησης ικανής να προάγει την πρόοδο στις ανθρώπινες υποθέσεις. (“However, as is borne out by the wording itself of Article 10 para. 2 (art. 10-2), whoever exercises the rights and freedoms enshrined in the first paragraph of that Article (art. 10-1) undertakes "duties and responsibilities". Amongst them - in the context of religious opinions and beliefs - may legitimately be included an obligation to avoid as far as possible expressions that are gratuitously offensive to others and thus an infringement of their rights, and which therefore do not contribute to any form of public debate capable of furthering progress in human affairs”.)

Στην τοποθέτηση σας παραλείπετε να αιτιολογήσετε με ποιο τρόπο ο κ. Γαβριήλ απέτυχε στα προαναφερθέντα καθήκοντα. Με άλλα λόγια, συμπεραίνετε ότι ο καλλιτέχνης “προσπέρασε τα θεμιτά όρια της αποδοχής της όποιας πρόκλησης” χωρίς προηγουμένως να προβείτε στην απαραίτητη ουσιώδη ανάλυση των υπό συζήτηση έργων τέχνης. Παραλείπετε να εξηγήσετε με ποιο τρόπο τα έργα τέχνης του κ. Γαβριήλ δεν συμβάλλουν σε κάποια μορφή δημόσιας συζήτησης (π.χ. για τις συστημικές αδικίες του τόπου μας) ή κατά πόσο υποκινούν σε μίσος ή βία (σε αντίθεση με τον οχετό σχολίων στην προσωπική σελίδα του κ. Γαβριήλ). Στην απουσία τέτοιας αιτιολόγησης, το απλουστευμένο συμπέρασμα σας έρχεται σε άμεση αντίθεση με την πάγια θέση του ΕΔΑΔ, την οποία συμπεριλαμβάνετε στην τοποθέτησή σας, πως η ελευθερία της έκφρασης εφαρμόζεται και σε πληροφορίες ή ιδέες που προσβάλλουν, σοκάρουν ή ενοχλούν.

αφαφαφ
Εικόνες που αποτέλεσαν αντικείμενο πρόσφατης απόφασης στο ΕΔΑΔ

 

Περαιτέρω, παραλείπετε να κάνετε αναφορά σε μια πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ, SEKMADIENIS LTD. v. LITHUANIA του 2018, όπου το Δικαστήριο κατέληξε πως η επιβολή προστίμου για την προβολή διαφημίσεων με αναφορά στον Ιησού και την Μαίρη (βλ. εικόνες) αποτελούσε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης. Στην απόφαση αυτή επαναδιατυπώνονται οι βασικές αρχές που έχω προαναφέρει.

Επίσης, άξιο απορίας είναι το γεγονός ότι παραλείπετε να σχολιάσετε την απόφαση του ΥΠΠΑΝ να διατάξει πειθαρχική έρευνα ενώ τα έργα τέχνης δεν έγιναν στο πλαίσιο της ιδιότητας του ως καθηγητής.

“Art should comfort the disturbed and disturb the comfortable”.

 

Με εκτίμηση,

 

Παναγιώτης Κωνσταντινίδης

Loader