Γράφει ο Βαγγέλης Γέττος 

Κάπως καθυστερημένα, αλλά όπως πάντα συμβαίνει με αυτά τα πράγματα, ίσως και στην κατάλληλη φάση και συγκυρία, είδα προχθές το βράδυ την εκπληκτική και βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες λιβανέζικη ταινία ‘’Καπερναούμ’’ της Nadine Labaki (2018). Η υπόθεση αφορά ένα αόρατο για τη ζωή αγόρι, τον Ζαΐν, που δεν είχε την τύχη να ανήκει στην εύπορη χριστιανική κοινότητα της Βηρυτού αλλά να ζει σε μία μουσουλμανική φαβέλα της ανώνυμης πρωτεύουσας, υφιστάμενο καθημερινά σωματική, ψυχολογική και οικονομική κακοποίηση από τους γονείς του. Κάθε στοιχείο της υπόθεσης, πέραν των αναφερόμενων κινδυνεύει να διαλύσει το περίτεχνο ετεροχρονισμένο παζλ - Ιναρίτου αλά μεσανατολικά- που στήνει αριστοτεχνικά η σκηνοθέτις, οπότε αρκούμαι σε αυτά.

Η ταινία και η τραγική της ιστορία ίσως να εκτυλίσσεται - και μαζί της εκτυλίσσονται οι χιλιάδες αντίστοιχες το ίδιο πραγματικές ιστορίες- λίγο παρακάτω από την “ασφαλή τουριστική ζώνη” όπου Ευρωπαίοι τουρίστες ίσως χορεύουν έξαλλα μέσα σε ένα club με ντελιριώδη φωτισμό και εκκωφαντικές μουσικές. Τα γυρίσματα ίσως να έγιναν λίγα λεπτά μακριά από εκεί που πολλοί Ευρωπαίοι αγοράζουν λιβανέζικα γλυκά σε πολυτελή σιδερένια κουτιά για τους συναδέλφους τους στην τράπεζα ή στην μεγάλη λογιστική εταιρεία. ‘’Μα καλά δεν έχεις ακόμη πάει Βηρυτό;’’ αναφωνούν έκπληκτοι πολλοί γνωστοί μου όταν εκφράζω έναν δισταγμό για αυτό τον προορισμό, τουλάχιστον ως ένα τουριστικό προορισμό 3ημέρου αντί ως μέρους ενός πραγματικού ταξιδιού στην αιώνια χώρα των κέδρων. Στην δε λογική μου ανησυχία λόγω της προσωπικής εμπεριστατωμένης ενημέρωσης που έχω από πρόσφυγες που ήρθαν από το Λίβανο, λόγω  του Συριακού αλλά και του καθημερινού υπόγειου εμφυλίου που μαίνεται από το 1982 και ενίοτε εκρήγνυται στις οθόνες μας, οι απαντήσεις που λαμβάνω κυμαίνονται από ‘’έλα μωρέ τώρα’’ μέχρι ‘’μα όλες οι διαφημίσεις λένε ότι η Βηρυτός είναι ασφαλέστατη’’.

Δεν είμαι από αυτούς που δεν θα ταξιδέψουν σε μία χώρα όπου επικρατεί πόλεμος, φτώχεια, δυστυχία, ανομία, εξωφρενική διαφθορά και τρομοκρατία. Βρέθηκα στα κατεχόμενα της Παλαιστίνης το 2008, έχω ελεγχθεί εξονυχιστικά από πάνοπλους Ισραηλινούς στρατιώτες έτοιμους για όλα σε αλλεπάλληλα checkpoints μέσα στη νύχτα και έφαγα πίτσα πολυεθνικής εταιρείας στα 100 μέτρα από το οδόφραγμα απ’ όπου ξεκινούσε η Δυτική Όχθη. Δεν είμαι ο άνθρωπος που δεν θα γνωρίσει μία χώρα επειδή οι άνθρωποί της ζουν σε αδιανότητες συνθήκες. Ταξίδεψα στην Αίγυπτο και έμεινα σε ιδιωτική κατοικία που για θυρωρό είχε περίπου έναν σκλάβο που ζούσε σε ένα δωμάτιο 2x2 και κοιμόταν δίπλα σε τούρκικη τουαλέτα. Αλλά είμαι και ένας από αυτούς που θα αναλάβουν την ευθύνη και το ρίσκο να σφιχτεί το στομάχι του σε ένα ταξίδι που αποκαλύπτει όλες τις πλευρές μιας χώρας. Και είμαι από αυτούς που θα απορρίψουν μια σύντομη τουριστική ανάπαυλα φτιαγμένη από μια κουρτίνα που κρύβει την μιζέρια και την καταστροφή.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΔΩ: Κυπριακή διάλεκτος και διαφήμιση

Όπως είμαι ένας από αυτούς και αυτές που αηδιάζουν στη θέα των αμέριμνων λαδωμένων κορμιών -δεν με νοιάζει η εθνικότητα-  που παίζουν ρακέτες μπροστά από τα βομβαρδισμένα ξενοδοχεία της περίκλειστης Αμμοχώστου. Είμαι ένας από τους πολλούς που κάθε φορά που ξεναγώ κάποιον φίλο από το εξωτερικό στο συγκεκριμένο σημείο καλοκαίρι, θυμάμαι τους στίχους του Ιωαννίδη από την Πατρίδα: είδα κομμάτια το κρέας μες στα μπάζα μιας πόλης, είδα τα χέρια, τα πόδια, πεταμένα στη γη, είδα να τρέχουν στο δρόμο με τα παιδιά τους στον ώμο, και γω τουρίστας με βίντεο και φωτογραφική. Μα δεν βλέπουν, δεν φαντάζονται τους ανθρώπους να τρέχουν με τα παιδιά τους στον ώμο; Το ερώτημα με βασανίζει κάθε φορά. Θα μου πεις και στα Καλάβρυτα έγινε Ολοκαύτωμα αλλά ο κόσμος κάνει σκι. Ναι αλλά εκεί δεν έχει κατοχή και επίσης ο κατακτητής δεν σου πουλάει τουρισμό με background ζωντανές σκηνές πολέμου. Μα εκεί είναι, δεν βλέπουν;

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΔΩ: HIV: H εκδίκηση του θεατρικού εδώ και τώρα

Και για να μην ξεχαστώ. Είμαι κι από αυτούς που πονάνε να βλέπουν την φαντασιακή εκδίκηση που λέγεται Αγία Νάπα να αποτελεί το αντιπαράδειγμα ψυχαγωγίας και διασκέδασης, στα όρια του Αττίλα. Ήμουν από αυτούς που εξοργίστηκαν με τους νεαρούς κουκουλωμένους Γερμανούς που συμμετείχαν σε επεισόδια ακραίας βίας τον Μάιο του 2010 στην Αθήνα στα πλαίσια του ιδιαίτερα δημοφιλούς τότε επαναστατικού τουρισμού, με αφορμή τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις των πολιτών εναντίον του 1ου μνημονίου. Το ίδιο ιθαγενή με έκαναν να νιώσω οι νεαροί Γερμανοί, το ίδιο και οι κατεστραμμένοι από τις καταχρήσεις βόρειοι τουρίστες που κυλιούνται στην άσφαλτο της Αγίας Νάπας, το ίδιο και οι ασυνείδητοι που μαυρίζουν μπροστά στο Βαρώσι.

Πρόσφατα, έμαθα ότι η Σαουδική Αραβία ανοίγει για πρώτη φορά με μαζικό τρόπο τις βασιλικές της πύλες στον τουρισμό. Κοντά είναι. Τριήμερο έρχεται. Θα έχει και μεγάλα εμπορικά κέντρα.