Guest Star γράφει η Λυδία Κυριάκου

Μάρτιο του 1964, η 28χρονη Kitty Genovese μαχαιρώνεται έξω από το σπίτι της στη Νέα Υόρκη. Εκείνη την περίοδο, σε άρθρο τους οι New York Times σημείωνουν ότι 38 μάρτυρες είδαν ή άκουσαν την επίθεση αλλά κανείς δεν επικοινώνησε με την αστυνομία ούτε και βοήθησε με κάποιο τρόπο τη νεαρή γυναίκα. 

2017 και ο 41χρονος Charles Johnson χάνει τη ζωή του στο Σικάγο όταν δέχεται παρατεταμένα χτυπήματα στο κεφάλι με μπουκάλι. Ένας περαστικός σταματά, καταγράφει το συμβάν στο κινητό του και έπειτα προχωρά με ανάρτηση του βίντεο στο Facebook. Κάποιες φωνές, άλλων περαστικών, ακούγονται να λένε “Damn!”. 

Πέρυσι, δεκάδες ήταν οι επί τόπου μάρτυρες στη δολοφονία του 16χρονου Khaseen Morris στη Νέα Υόρκη. Δεκάδες νεαροί που δεν έδρασαν με κανένα τρόπο παρά ανοίγοντας την κάμερα του κινητού τους για να αναρτήσουν λίγα λεπτά αργότερα τη δολοφονία του Morris στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 

Η αμερικάνικη λίστα είναι ατελείωτη και πέραν των διαχωρισμών -αν αφορά έγχρωμους, γυναίκες κλπ- ας σταθούμε στο ότι αφορά ανθρώπους που σκότωσαν άλλους ανθρώπους μπροστά σε ανθρώπους που τυχαία βρέθηκαν εκεί και έμειναν απλά να κοιτάνε, να ακούν, να μην αντιδρούν με οποιοδήποτε τρόπο και, το τελευταίο διάστημα, ως επικρατέστερη δράση τους, να σημειώνεται η λήψη του συμβάντος-θεάματος στο κινητό τους.  

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ: Το όνομά του ήταν George Floyd

Οι λεγόμενοι bystanders, με το έξυπνο κινητό στο χέρι, κοιμίζουν κάθε δράση στην οποία θα μπορούσαν να προβούν για να βοηθήσουν έναν συνάνθρωπό τους. Και αντί, τουλάχιστον, να χρησιμοποιήσουν το έξυπνο κινητό για να ζητήσουν βοήθεια, το κρατάνε απέναντι από θύμα και θύτη και παρακολουθούν, μέσα από την οθόνη τους, τον βίαιο θάνατο ή βασανισμό ή τραυματισμό ενός ανθρώπου. 

Η περίπτωση του George Floyd δεν είναι η πρώτη και δυστυχώς τίποτα δεν δείχνει ότι πρόκειται να είναι η τελευταία. Και για ακόμα μία φορά, οι επί τόπου θεατές, γιατί περί θεατών πρόκειται, έγνοια είχαν να στηθούν στη σωστή γωνία και να καταγράψουν και να κοινοποιήσουν το "θέαμα". Το θέαμα του οποίου, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε, ότι έγιναν μέρος του. 

Το Bystander Effect σε συνδυασμό με τα κοινωνικά δίκτυα φαίνεται να αναδεικνύεται ως μία ακόμα (κακή και κακαίσθητη) μόδα των ημερών μας. Μία απάνθρωπη στάση, γέννημα μιας εποχής που έχει τα τεχνολογικά μέσα να τη στηρίξει. 

Μία δράση χωρίς δράση που δεν έχει να προσφέρει τίποτα άλλο παρά μια κινηματογραφική προσομοίωση μίας καθ’ όλα πραγματικής, στην προκειμένη, αργής και βασανιστικής πρόκλησης θανάτου.  

Τα κοινωνικά δίκτυα φαίνεται να έχουν ξεγυμνώσει ακόμα περισσότερο τον άπραγο παρατηρητή κάνοντάς τον να μοιάζει ακόμα πιο απάνθρωπος απ’ ότι σε περιόδους όταν δεν υπήρχε τεχνολογική υποστήριξη. 

Αν το παράδειγμα των bystanders του Floyd “ανέδειξε” την ατάκα “Δεν μπορώ να αναπνεύσω”, το ερώτημα που δημιουργείται είναι εάν οι ίδιοι οι περαστικοί, με την κάμερα ανά χείρας, οι ζωντανοί που κοινοποίησαν στο παγκόσμιο την αιτία που ο ένας άνθρωπος κατέληξε, νιώθουν πραγματικά ότι αναπνέουν ακόμα. 

Είτε μιλάμε για την Αμερική με το, δυστυχώς, πλούσιο βιογραφικό στα πιο πάνω, είτε για τη γειτονιά μας και την προσέγγιση δεν-θέλω-να-μπλέξω, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπινες ζωές που σβήνουν ή βασανίζονται ή ντροπιάζονται ή βιάζονται μπροστά στα μάτια άπραγων χρηστών. Όχι ανθρώπων που αναπνέουν... ανθρωπιά. 

*Γίνε κι εσύ GUEST STAR στέλνοντάς μας τις σκέψεις, τη δουλειά ή δείγμα της τέχνης σου στο [email protected]