Φίκο, τι συμβολίζει η «Αγία Ευρώπη» που ζωγράφισες στη Λευκωσία;

Ο διεθνούς φήμης street artist μιλά για το τελευταίο του έργο, την τέχνη του, τα μελλοντικά του σχέδια και εξηγεί γιατί περιμένει ακόμα πρόσκληση από τον δήμαρχο Πάφου

22 Jul 2022

Με αφορμή το τελευταίο του έργο στους δρόμους της Λευκωσίας επικοινωνήσαμε μέσω social media μαζί του για να μάθουμε πως πήρε την απόφαση να το φτιάξει και να μας κατατοπίσει σχετικά με τους συμβολισμούς του.

Ο Φίκος, ένας Έλληνας street artist καλλιτέχνης ή καλύτερα εικαστικός καλλιτέχνης όπως χαρακητρίζει ο ίδιος τον εαυτό του ζει μόνιμα τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο όπου τον εκπροσωπεί η The Edit Gallery. Πρόκειται για ένα διεθνούς φήμης καλλιτέχνη αφού έργα του κοσμούν πολλά σημεία σε χώρες όπως το Μαρόκο, το Μεξικό, η Ταϊλάνδη αλλά και τα συναντάμε και σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στην Κύπρο, ιδιαίτερα στη Λευκωσία συναντάμε σε διάφορα σημεία της πόλης υπερμεγέθη έργα του πολλά από τα οποία έχουν γίνει ήδη viral μέσω των social media και ειδικά του Instagram.

Πριν από μερικές ημέρες, ο Φίκος, ολοκληρωσε ακόμα ένα εντυπωσιακό μεγάλων διαστάσεων έργο του στην οδό Μίνωος, κοντά στην οδό Ερμού στην παλιά Λευκωσία το οποίο ονόμασε «Αγία Ευρώπη». Ένα έργο που προβλημάτισε για τους συμβολισμούς του ενώ έχει ήδη πάρει αρκετά ποσταρίσματα στο Instagram το τελευταίο διάστημα.

Ο Φίκος είναι ένας καλλιτέχνης που δεν αρέσκεται να δείχνει το πρόσωπό του. Μιλήσαμε μαζί του λοιπόν και μπορέσαμε να καταλάβουμε λίγα πράγματα παραπάνω γι’ αυτόν, τη δουλειά του και το τελευταίο του έργο στη Λευκωσία ενώ παράλληλα μας μίλησε για τα πολύ ενδιαφέρον μελλοντικά του σχέδια.

Πώς αποφασίζεις να φτιάξεις ένα έργο και πώς γίνεται η επιλογή του χώρου; Παίρνεις κάποια σχετική άδεια από τις αρχές του κράτους ή του δήμου που θα δημιουργηθεί το έργο;

Κατ’ αρχάς να πω πως η ζωγραφική είναι το επάγγελμά μου-μου ζητάνε να κάνω έναν καμβά ή μια τοιχογραφία και συνήθως έτσι λειτουργώ. Παρόλ’ αυτά, όταν ζωγραφίζω κάτι στην πόλη με δική μου πρωτοβουλία λειτουργώ ως street artist, δηλαδή αυθαίρετα. Και αυτό όχι γιατί δε σέβομαι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας αυτού στον οποίο ανήκει ο τοίχος, αλλά επειδή η πείρα μου με έχει διδάξει πως ποτέ και κανένας δε θα σου δώσει άδεια αν το ζητήσεις - το έκανα πολλές φορές στις αρχές και ξέρω. Αντιθέτως, μόλις ολοκληρώνω το έργο, όλοι είναι ικανοποιημένοι, και αυτό δεν το αποδίδω στο “ταλέντο” μου, αλλα στο σεβασμό που δείχνω στον τόπο, στη γειτονιά, στον τοίχο: Μελετώ την ιστορία του τόπου με σκοπό να την αναδείξω. Εμπνέομαι από τα χρώματα της γειτονιάς ώστε το έργο να μην είναι επιθετικό, αλλά να φαίνεται “σα να ήταν πάντα εκεί”. Ξύνω, σοβατίζω και ασταρώνω τον τοίχο με δικά μου έξοδα. Αν κάποιος δει τα τελευταία μου έργα στην περιοχή της Ερμού (“Αμάρακος”, “Ονήσιλος”) πιστεύω θα συμφωνήσει πως προσπαθώ φιλότιμα προς αυτή την κατεύθυνση. Γενικά, στόχος μου είναι αυτά τα έργα να λειτουργούν ευεργετικά για την πόλη. Και πάνω σε αυτό αξίζει, θεωρώ, να αναφέρω, πως πέρα από το πολιτιστικό-ιστορικό-διδακτικό χαρακτήρα τους, επιτελούν και έναν ρόλο αισθητικό με την ευρύτερη έννοια, διότι μέχρι να τους ζωγραφίσω, όλοι αυτοί οι τοίχοι υπέφεραν από συνεχή αφισοκολλήματα και μουτζουρώματα, τα οποία ταλαιπωρούσαν και τους ιδιοκτήτες αλλά και την εικόνα της περιοχής. Τέτοια είναι και η περίπτωση της τελευταίας μου τοιχογραφίας.

Η οποία είναι η «Αγία Ευρώπη» και βρίσκεται στην παλιά Λευκωσία, στην οδό Μίνωος. Μίλησε μας γι’ αυτό. Πώς προέκυψε και τι ήθελες να εκφράσεις μέσα από αυτό;

Ήθελα να ζωγραφίσω αυτό τον τοίχο πολλά χρόνια-βρίσκω το σχήμα της αψίδας πολύ ταιριαστό με το βυζαντινό ζωγραφικό μου ιδίωμα. Σκεφτόμουν να φτιάξω και πάλι κάτι από την κυπριακή μυθολογία, αλλά τα πρόσφατα γεγονότα στην Ουκρανία μου άλλαξαν τα σχέδια. Δε συνηθίζω να κάνω πολιτικό σχολιασμό με τα έργα μου, αλλά η σύσσωμη υποστήριξη της Ουκρανίας και των προσφύγων της από την Ευρώπη -που ναι μεν έγινε καλώς, αλλά δεν έγινε ποτέ προς την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες που βίωσαν παρόμοιες καταστάσεις- με προβλημάτισε πολύ, και η εν λόγω τοιχογραφία είναι το αποτέλεσμα αυτού του προβληματισμού. Όπως το βλέπω εγώ, η «Αγία Ευρώπη» καταδεικνύει με ειρωνικό τρόπο τα κακώς κείμενα και τη γενικότερη υποκρισία αυτής της, κατά τα άλλα, «Ένωσης». Από εκεί και πέρα, όσον αφορά τα εικονογραφικά στοιχεία και τους συμβολισμούς τους, προτιμώ να αφήσω το έργο ανοιχτό σε αναγνώσεις. Βρίσκω ενδιαφέρον το γεγονός πως, μέχρι τώρα, οι ερμηνείες του είναι όσες και οι θεατές του.

Πως νιώθεις για την καταστροφή των έργων σου;

Ενώ ζωγράφιζα αυτή την τοιχογραφία, περνάει κάποιος και λέει: «Βάλε plexi-glass να το προστατεύσεις, μου είπε ένας φίλος μου πως θα ‘ρθει νύχτα να στο μουτζουρώσει γιατί ονομάζεις την Ευρώπη “Αγία”». Το να βανδαλιστεί ένα έργο μου αμέσως μετά τη δημιουργία του, και μάλιστα επειδή το παρεξήγησαν, σίγουρα θα με πικράνει. Από έκει και πέρα, η καταστροφή του για ειδικούς λόγους, όπως το να γίνει ένα parking (έτσι έγινε με το έργο μου “Οι Ιέρειες της Αφροδίτης” στην οδό Τεμπών) ή να συντηρηθεί το κτήριο, είναι φυσικά κατανοητό. Καταστράφηκε πρόσφατα κι άλλο ένα έργο μου στην Κύπρο, το “Πυγμαλίων και Γαλάτεια” στην Πάφο. Όπως δήλωσα και στο instagram μου, περιμένω (ακόμα) πρόσκληση από τον δήμαρχο Πάφου για τη δημιουργία ενός νέου έργου (εκτός και αν μόνο οι ξένοι καλλιτέχνες όπως ο Milo χαίρουν τέτοιας εκτίμησης ώστε να ξαναπροσκληθούν μετά την καταστροφή έργου τους στην Πάφο).

Επόμενα σχέδια; Θα δούμε κάτι άλλο στην Κύπρο από σένα ή στο εξωτερικό; Κάποια έκθεση ετοιμάζεις;

Προς το παρόν ετοιμάζω τη νέα μου ατομική έκθεση, με τίτλο «Struggle», που σχολιάζει τα τελευταία 2-3 χρόνια διαρκούς αγώνα και πάλης (πανδημία, πόλεμοι, οικονομική ύφεση, προσωπικά προβλήματα υγείας που με ταλαιπωρούν κλπ.) και θα λάβει χώρα στο Παρίσι τον Δεκέμβρη, ενώ από το Σεπτέμβριο θα συμμετέχω σε μια έκθεση αφιερωμένη στον μεγάλο Φώτη Κόντογλου, στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή.