Κώστας Μαννούρης: «Οι ήρωές μου είναι παρεκκλίνουσες περιπτώσεις ανθρώπων»

Κώστας Μαννούρης: «Οι ήρωές μου είναι παρεκκλίνουσες περιπτώσεις ανθρώπων»

Ο βραβευμένος Κύπριος θεατρικός συγγραφέας μιλά για την συγγραφή, την έμπνευση, τη νέα γενιά θεατρικών συγγραφέων και το νέο του έργο «Πασατέμπο» που ανεβαίνει από την ομάδα «Σόλο για τρεις»

Ο Κώστας Μαννούρης αποτελεί σήμερα έναν από τους σπουδαιότερους νέους θεατρικούς συγγραφείς της γενιάς του με τα έργα του να χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερες καταστάσεις με τους ήρωές του να παρεκκλίνουν από τις νόρμες και τις συνηθισμένες περιπτώσεις ανθρώπων. Γι’ αυτό ακριβώς και τα ονόματα των ηρώων του ξεφεύγουν από το πλαίσιο των γνωστών και σηνηθισμένων όπως ακριβώς η νέα του ηρωίδα στον μονόλογο «Πασατέμπο», η Σεραφίνα. Μία τρανς γυναίκα, που γεννήθηκε ως Αντώνης και μέσα από μία μια σπασμένη αφήγηση μαθαίνουμε την ιστορία της.

Κώστα, πες μας πώς ξεκινάς να γράφεις ένα θεατρικό έργο; Πώς έρχεται η έμπνευση κάθε φορά; 

Είναι ένα ταξίδι κάθε φορά όπου δεν αλλάζει μόνο ο προορισμός, αλλά και η αφετηρία. Στο κείμενο που παρουσιάζεται τώρα, λόγου χάριν, η έμπνευση ήταν μια λέξη, η λέξη «βακτηρία» που σημαίνει μπαστούνι ή ραβδί. Ακούγεται λίγο παράδοξο, όμως, η όλη έμπνευση του κειμένου πηγάζει από μια λέξη.  

Ανήκεις σε μία νέα γενιά Κυπρίων θεατρικών συγγραφέων που τα τελευταία χρόνια μας δίνει ενδιαφέροντα δείγματα γραφής. Ποια θα έλεγε ότι είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία αυτής της γενιάς; 

Νομίζω πως η κάθε γενιά καλλιτεχνών συνδιαλέγεται με το ιστορικό και κοινωνικό της συγκείμενο. Δεν είμαστε εμείς η εξαίρεση. Απ’ αυτή την οπτική δεν εντοπίζω κάποια ουσιώδη διαφορά. Η κατοχή και η διαίρεση είναι δυστυχώς ακόμα εδώ, συνιστούν ένα συλλογικό τραύμα, έχουν όμως ξεθωριάσει σαν βασανιστικό βίωμα στον παρόντα χρόνο. Τώρα, μας απασχολούν και μας δοκιμάζουν έντονα άλλα ζητήματα κι αυτά είναι που αφήνουν το αποτύπωμά τους στη γραφή μας. 

Ετοιμάζεστε με την ομάδα «Σόλο για τρεις» για την πρεμιέρα του νέου σου έργου με τίτλο «Πασατέμπο». Μίλησε μας για αυτό, περί τίνος πρόκειται; 

Πρόκειται για την αφήγηση ενός φανταστικού προσώπου, της άσημης ηθοποιού Σεραφίνας Πασατέμπο. Η Σεραφίνα, η οποία ήρθε στον κόσμο ως Αντώνης, πορεύτηκε στη ζωή και στη θεατρική τέχνη ως γυναίκα. Στη δύση του βίου της θυμάται και εξιστορεί αυτοτελείς ιστορίες που καλύπτουν τις κύριες εποχές της ζωής της.

9
Ο Κώστας Μαννούρης με την βαφτιστήρα του Amelie Hallbauer στα σοκάκια της πόλης του της Λάρνακας. 

 

Γιατί επέλεξες τον μονόλογο; 

Είναι μια φόρμα που αγαπώ ιδιαίτερα και επιστρέφω συχνά. Μου αρέσει η ελευθερία της ροής, η ποιητικότητα που μπορεί να προκύψει, οι διακυμάνσεις που έχουν μια αμιγώς εσωτερική προέλευση. Πάντως η επιλογή κάθε φορά δεν είναι συνειδητή, είναι σαν το ίδιο το κείμενο να επιβάλλει το σχήμα που επιθυμεί. 

Μίλησε μας για την συγκεκριμένη ηρωίδα. Πώς την φαντάστηκες κι αν υπάρχουν στοιχεία της και από πραγματικά, ίσως, πρόσωπα. 

Δεν φαντάζομαι τους χαρακτήρες κατά τρόπο ολοκληρωμένο, τους οριοθετώ σε αδρές γραμμές και μετά τους ανακαλύπτω μέσα από τον λόγο τους. Ο λόγος τους είναι αυτός που ποιεί τον χαρακτήρα μέσα μου, ελπίζω και έξω μου εφόσον θέλω να επικοινωνήσω τη δουλειά μου με τον κόσμο. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Σεραφίνας. Απαντώντας στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, θα έλεγα ότι είναι αναπόφευκτο ο κάθε χαρακτήρας να έχει ψήγματα από μένα κι από άλλους ανθρώπους που εντυπώθηκαν μέσα μου, ως ολοκληρωμένη οντότητα όμως δεν ταυτίζεται με κανέναν. 

7
Ο ηθοποιός Χάρης Αττώνης πρωταγωνιστεί στην παράσταση "Πασατέμπο" σε σκηνοθεσία Κώστα Σιλβέστρου 

Η νέα σου ηρωίδα είναι μία τρανς γυναίκα. Γιατί επέλεξες μία τέτοια ηρωίδα; 

Θα κρατούσα μια απόσταση από ρήματα όπως το «επιλέγω» που υπαινίσσονται έναν υπολογισμό ή μια σκοπιμότητα. Περισσότερο ισχύει το ότι είχα την επιθυμία να διερευνήσω τον ψυχισμό ενός συνανθρώπου μου που πέρασε μια ολόκληρη ζωή μέσα σ’ αυτή τη συνθήκη.

Πώς πλάθεις τους ήρωές σου; Υπάρχει κάποια συνταγή που ακολουθείς; 

Όχι, δεν υπάρχει συνταγή, υπάρχει όμως μια οδός. Οι χαρακτήρες αρχικά προκύπτουν με ασάφεια μέσα στο μυαλό μου, κάπως τους ξέρω, κάπως τους αγνοώ. Αφού γράψω ένα σύντομο βιογραφικό, σαν ένα γενικό πλαίσιο, θέλω να τους ακούσω, να εκμαιεύσω την ιστορία τους. Όπως είπα και πιο πάνω, ο λόγος τους είναι αυτός που τους αποκαλύπτει. 

Παρατηρώ ότι στα έργα σου αρέσκεσαι στο να χρησιμοποιείς όχι και τόσο συνηθισμένα ονόματα για τους ήρωές σου. Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος που γίνεται αυτό; 

Δεν έχω σαφή απάντηση γιατί αποφεύγω να διερμηνεύω τα της γραφής. Θα μπορούσα όμως να πω ότι, επειδή ακριβώς πρόκειται για παρεκκλίνουσες περιπτώσεις ανθρώπων, τα ασυνήθιστα ονόματα πιθανόν να επιτείνουν αυτή τη διάσταση. 

Τι θα έλεγες ότι έχει αλλάξει στη γραφή σου-αν έχει αλλάξει κάτι-στο τελευταίο σου έργο σε σχέση με τα προηγούμενα που έχουμε δει. 

Πρόκειται για έναν μονόλογο και επειδή έχω παρουσιάσει και άλλους μονολόγους, η διαφορά εδώ είναι ότι έχουμε μια σπασμένη αφήγηση. Η ιστορία δηλαδή είναι τεμαχισμένη σε πολλά αυτοτελή κεφάλαια. Το χρονικό εύρος, επίσης, είναι μεγαλύτερο σε σχέση με άλλες φορές. Η Σεραφίνα καλύπτει όλο τον βίο της, από τα παιδικά χρόνια μέχρι το κατώφλι του βιολογικού της τέλους. 

Υπάρχει κάποιο έργο, μία ιστορία που περιστρέφεται, ίσως, στο μυαλό σου και δεν έχεις καταφέρει να την βάλεις ακόμη στο χαρτί; 

Είμαι λίγο ανυπόμονος ως προς αυτό. Όταν έχω μια ιδέα που με ενδιαφέρει την επεξεργάζομαι κατά τον ουσιώδη χρόνο γι’ αυτό και έχω αρκετά κείμενα στο συρτάρι μου. Να δώσω ένα πρόσφατο παράδειγμα, κοντά στις γιορτές μού ήρθε η ιδέα δύο δίδυμων υπέργηρων αδερφιών οι οποίοι επιμένουν να διατηρούν ανοιχτό το κατάστημα ειδών κεντητικής που τους κληροδότησε ο πατέρας τους. Αυτό το γράφω τώρα, δεν έμεινα δηλαδή στη σκέψη, προχώρησα στη συγγραφή. 

Τι θα ήθελες να πάρει φεύγοντας ο θεατής από αυτή την παράσταση; 

Την αίσθηση ενός συνάνθρωπού μας που έζησε και δημιούργησε στις παρυφές του κοινωνικού γίγνεσθαι. Την ανάμνηση μιας γυναίκας που άνθισε σ’ αυτό τον λίγο και πονεμένο τόπο που της κληρώθηκε. Μακάρι ο θεατής να το κρατήσει αυτό σαν μια κατάκτηση της Σεραφίνας, σαν κάτι το σχεδόν ηρωικό.

9

Η παράσταση "Πασατέμπο" κάνει πρεμιέρα στις 16 Φεβρουαρίου. Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

 

Loader