«Η Κύπρος είναι το σπίτι μου τώρα. Το μόνο πράγμα που μου λείπει είναι η μαμά μου»
Συνέντευξη στην Melissa Hekkers
Συνάντησα για πρώτη φορά τη Φάτιμα πριν από ένα χρόνο. Εκείνη την εποχή, συμμετείχε σε ένα κοινό βίντεο πρότζεκτ για νεαρούς πρόσφυγες, υπό την αιγίδα της UNHCR. Ήταν εσωτρεφής και κάπως επιφυλακτική. Η ταινία μικρού μήκους που κυκλοφορησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -ως αποτέλεσμα του πρότζεκτ- περιγράφει, εν συντομία, τι περνούσε ως νεοφερμένη τότε, στο νησί.
Δες το βίντεο 7 ζωές, 7 ιστορίες με την Fatima:
Η συμμετοχή της σε πολυάριθμα τοπικά προγράμματα και πρωτοβουλίες, για την υποστήριξη και ένταξη αιτούντων ασύλου και προσφύγων, θα άλλαζε τη ζωή της.
Η Φάτιμα θα βρει τη φωνή της και την ευκαιρία να γίνει ένας σταθερός, καθοδηγούμενος και αποφασισμένος άνθρωπος με στέρεες ελπίδες για το μέλλον της και ένα καινούργιο ‘σπίτι’ το οποίο αποκαλεί ‘Κύπρος’.
Η Φάτιμα έφυγε ανήλικη από τη Γκάμπια λόγω φόβου και διωγμού. Δεν αναλύει τις περιπλοκές που την οδήγησαν να φύγει από τη γενέτειρά της. Αντίθετα, επικεντρώνεται στο παρόν και το μέλλον της. “Η Κύπρος είναι το σπίτι μου τώρα, το μόνο πράγμα που μου λείπει από το σπίτι μου είναι η μαμά μου. Έχω ερωτευτεί την Κύπρο, τον τρόπο ζωής εδώ, τους ανθρώπους.” Με το περασμα του χρόνου, αυτήν την προοπτική έχει αποκτήσει.
Μέσα από κακουχίες και αντοχή και κατά κύριο λόγο, όπως περιγράφει η ίδια, με τη γνώση που απέκτησε μέσα από τα διάφορα προγράματα που έχει επιλέξει να συμμετάσχει
Εκτός από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα που προαναφέρθηκε, η Φάτιμα παρακολούθησε εργαστήρια και προγράμματα που ασχολούνται με το FGM, Νεανική Κινητικότητα, Διαπολιτισμική Ανταλλαγή και Ηγεσία, για να αναφερθώ σε μερικά. “Αποφάσισα να συμμετάσχω σε όλα αυτά τα προγράμματα γιατί δεν πηγαίνω σχολείο και το βλέπω σαν ευκαιρία να χτίσω το βιογραφικό μου”, δηλώνει η Φάτιμα και προσθέτει “Έφτασα στην Κύπρο χωρίς έγγραφα και αν καθόμουν να περίμενα το Τμήμα Ασύλου να πάρει απόφαση για να ξεκινήσω να κάνω πράγματα και να παρακολουθήσω όλα αυτά τα προγράμματα, θα ήταν σπατάλη χρόνου για μένα.” “Αποφάσισα να συμμετάσχω σ’ αυτά τα προγράμματα για να εξελίξω τον εαυτό μου και να γίνω πιο ευαισθητοποιημένη πολίτις στην κοινότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.
Φυσικά η συμμετοχή σ’ αυτά τα προγράμματα δεν είναι πάντα τόσο εύκολη όσο φαίνεται. “Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι πάντα η πρώτη μου μέρα στο προγραμμα. Δεν μπορώ να κοιμηθώ την προηγούμενη μέρα, διερωτόμαι πολλά: ‘Πώς θα είναι;’, ‘Θα γίνω αποδεκτή;’, ‘Τι θα κάνουμε;’. Αλλά αυτό που σκέφτομαι για το πρόγραμμα -εκ των προτέρων- και αυτό που παρατηρώ όταν συμμετέχω στο πρόγραμμα είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Οι άνθρωποι που ηγούνται των προγραμμάτων αυτών μας αντιμετωπίζουν όλους ισότιμα, δεν έχει σημασία από που προέρχομαστε, τι χρώμα έχουμε. Δεν αισθάνομαι πλέον απομονωμένη”, προσθέτει η Φάτιμα.
Ως εξωτερικός παρατηρητής, είναι εύκολο για μένα να δω την μεταλλαγή που έχει περάσει η Φάτιμα. Και η ίδια την αναγνωρίζει.
“Η συμμετοχή μου σε αυτά τα προγράμματα με βοήθησε πολύ. Οι άνθρωποι εντυπωσιάζονται με όσα έχω κάνει, με τη ζωή μου, να δημιουργώ βιογραφικά σημειώματα, να λαμβάνω μέρος σε προγράμματα. Με βοήθησαν να μάθω για τον τρόπο ζωής άλλων ανθρώπων, να αναμιχθώ με άλλους πολιτισμούς και κουλτούρες και έτσι να γνωρίσω τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται άλλοι άνθρωποι στην κοινωνία τους. Όποτε στέλνω το βιογραφικό μου, με καλούν για συνέντευξη, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να δουλέψω εξαιτίας του καθεστώτος μου ως αιτήτρια ασύλου”, αποκαλύπτει η Φάτιμα.
Η Φάτιμα βεβαιώνει επισης ότι τα προγραμματα αυτά της δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσει σωστά τον χρόνο της. «Μου δίνει την ευκαιρία να συγκεντρωθώ και να καθίσω για να διαβάσω και να μελετήσω, κατι που μειώνει το άγχος».
Ενώ η γνώση είναι βασικό στοιχείο για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα της, η Φάτιμα σημειώνει ότι μοιράζεται τις δεξιότητες και την εμπειρία που αποκτά μέσω αυτών των προγραμμάτων με την κοινότητά της. “Έχω μάθει πολλά πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν πρόσφυγες και αιτητές ασύλου. Μοιράζομαι τις γνώσεις μου μαζί τους. Μερικές φορές προσπαθώ να τους πείσω ότι το με το να κάθονται στο σπίτι και να μην κάνουν τίποτα δεν θα τους αποφέρει τίποτα. Για παράδειγμα είναι καλύτερα να παρακολουθήσουν προγράμματα... Πιστεύω ότι η γνώση είναι πιο σημαντική από τα χρήματα που αναζητούν οι άνθρωποι. Πιστεύω στη γνώση, είναι η μεγαλύτερη προτεραιότητα στη ζωή μου”, λέει η Φάτιμα. “Η συμμετοχή μου σε αυτά τα προγράμματα μου έχει πραγματικά αλλάξει τη ζωή μου. Πριν από αυτό, το μόνο που ήθελα να κάνω ήταν να γίνω νοσοκόμα, αλλά σήμερα δε νιώθω το ίδιο. Θέλω να ασχοληθώ με διεθνείς σχέσεις και να βοηθήσω ανθρώπους. "
Εφόσον έφτασε στην Κύπρο ως ανήλικη, η Φάτιμα δεν είχε την ευκαιρία να τελειώσει το σχολείο, μια πραγματικότητα η οποία προφανώς στέκει εμπόδιο στην υλοποίηση των ονείρων της. Ωστόσο, με πρωτοβουλία της UNHCR και του κολλεγίου CASA στη Λευκωσία, σήμερα η Φάτιμα μελετά για να εξεταστεί στο κολέγιο CASA και να αποκτήσει δίπλωμα γυμνασίου, μια ευκαιρία την οποία προσφέρει το κολέγιο σε 15 αιτούντες ασύλου και πρόσφυγες.
Σήμερα, η Φάτιμα μπορεί και κοιτάζει στο παρελθόν με ειλικρίνεια λέει: “Στην αρχή δεν μου άρεσε εδώ λόγω του ότι άλλαξα περιβάλλον και κοινωνία. Είναι πολύ διαφορετικά από την κοινωνία από την οποία κατάγομαι και τους ανθρώπους της. Ελπίζω να πάρω σύντομα την ασυλία. Είναι μεγάλο εμπόδιο για μένα να μην το έχω. Υπάρχουν πράγματα που θέλω να πετύχω, όπως το να βρω μια δουλειά. Αλλά δε μπορώ. Θέλω επίσης να συμβάλω στην κοινωνία αντί να λαμβάνω χρήματα από την κυβέρνηση. Θα προτιμούσα να συνεισφέρω. Αυτό είναι το σημαντικότερο, επειδή η Κύπρος είναι το σπίτι μου τώρα.”
“Θα έρθει η ώρα. Όλα χρειάζονται το χρόνο τους”, μου λέει, καθώς αποχαιρετούμε η μια την αλλη, γεμάτες ελπίδα.
Eυχαριστούμε θερμά τη Caritas για τη συνεργασία με την AVANT GARDE και τη δημοσίευση των συνεντεύξεων.
