Είναι κοσμικά τα σχολεία μας;

Είναι κοσμικά τα σχολεία μας;

Είναι κοσμικά τα σχολεία μας;
Δεν είναι. Τι το συζητάμε λοιπόν;

Επεισοδιακά, λέει το σημερινό ρεπορτάζ, άρχισε η φετινή σχολική χρονιά, καθώς τελειόφοιτη μαθήτρια λυκείου στον Στρόβολο εκδιώχθηκε με άκομψο τρόπο από το σχολείο της, λόγω του ότι φορούσε την παραδοσιακή μουσουλμανική μαντήλα. Eυτυχώς, το Υπουργείο Παιδείας φαίνεται να κινήθηκε έγκαιρα και αφού διαχώρισε τη θέση του, διέταξε πειθαρχική έρευνα εναντίον του συγκεκριμένου Διευθυντή, ο οποίος δείχνει να έχει παραβιάσει κανονισμούς κατάφωρα.

Σε κοινωνικό (και σοσιαλμιντιακό) επίπεδο, φαντάζομαι μπορείτε να υποθέσετε τι ακολούθησε καθώς και τι θα συνεχίσει να ακολουθεί σε συζητήσεις, διαφωνίες και καβγάδες για τις επόμενες μέρες και μήνες, αν όχι για τα επόμενα χρόνια.

Το debate, μια φορά, καινούριο δεν είναι. Η μαντήλα, η χρήση των θρησκευτικών συμβόλων και η αρμονική συνύπαρξη μεταξύ κοσμικότητας και δημόσιας θρησκευτικής πρακτικής αποτελεί ένα από τα πιο hot θέματα που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα στην Ευρώπη, εδώ και μια δεκαετία, τουλάχιστον. Συμπτωματικά, στην Κύπρο σήμερα έτυχε να βιώσουμε περιστατικό που πυροδότησε κοινωνική αντίδραση.

Κάθε χώρα, ορθά θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, είναι διαφορετική και αλλιώς πρέπει να εξετάζεται. Κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαίτερες και ιδιάζουσες ιστορικές, πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες και όταν μιλάμε για τόσο ευαίσθητα θέματα καλό είναι όλα να προσμετρώνται και όλα υπόψη να λαμβάνονται. Ας είμαστε πραγματιστές: Ούτε με τη Γαλλία μπορείς να συγκρίνεις την Κύπρο, ούτε με τη Σαουδική Αραβία.

Απ’ την άλλη βέβαια, υπάρχουν διεθνή έγγραφα όπως η περιβόητη Οικουμενική Διακηρύξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που για ένας κράτος όπως εμάς, που θέλουμε να λεγόμαστε και καλά εκκοσμικευμένο και εκδυτικοποιημένο, υποτίθεται πως ηθικά μας … δεσμεύει. Κάπου εδώ είναι που προσωπικά εντοπίζω το θεματάκι (το λες και θεματάρα) στη δική μας περίπτωση, ως Κύπρος: Το μπέρδεμα για το πού ανήκουμε. Πόσο σύγχρονη, κοσμική και ανεκτική κοινωνία και πολιτεία αντέχουμε να γίνουμε και πόσο μπορούμε να αποδεσμευτούμε από θρησκοληπτικές παραδόσεις αιώνων;

Πόσο σύγχρονη, κοσμική και ανεκτική κοινωνία και πολιτεία αντέχουμε να γίνουμε και πόσο μπορούμε να αποδεσμευτούμε από θρησκοληπτικές παραδόσεις αιώνων;

Για να είμαστε δίκαιοι, αντίστοιχα μπερδέματα παρατηρούνται κι αλλού. Σχεδόν παντού! Ακόμη και στη Γαλλία, που διαχρονικά αναφέρεται ως η χώρα - πρότυπο σε θέματα κοσμικότητας, παρατηρούνται πολύ συχνά προβλήματα γύρω από το ζήτημα και αφορούν κυρίως στη γκετοποίηση του διαφορετικού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τα τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει δεκάδες θλιβερά περιστατικά σε γαλλικό έδαφος. Νομίζω συνεπώς πως, κάθε φορά που με αυτομαστιγωτική διάθεση γκρινιάζουμε για τη ρατσιστική μας νοοτροπία, καλό είναι να θυμόμαστε τι συμβαίνει και σε άλλες χώρες (που πολιτισμικά είναι και καλά προηγμένες).

Για το περιστατικό πάντως που έγινε σήμερα και για το debate μεταξύ της χρήσης ή όχι της μαντήλας στα δικά μας τουλάχιστον σχολεία, νομίζω πως η απάντηση (ή σωστότερα η ερώτηση) είναι ξεκάθαρη: Αν η εκπαίδευσή μας ήταν όντως κοσμική, αν οι μαθητές και οι μαθήτριές μας, για παράδειγμα, σήμερα το πρωί δεν έπρεπε να υποστούν με το ζόρι έναν Πάτερ να τους «ευλογεί» για μία ώρα συνεχόμενη, αν τα σχολεία μας δεν είχαν παντού Χριστούς και Παναγίες, αν το μάθημα των Θρησκευτικών προσεγγιζόταν με επιστημοσύνη και όχι με δογματισμό, αν, αν, αν, χίλια δυο να μην συνέβαιναν που να αποδεικνύουν πως η δημόσια μας εκπαίδευση μόνο κοσμική δεν είναι, τότε, ναι, θα δεχόμουνα να συζητήσω ως ενδεχόμενο την απαγόρευση της μαντήλας και κάθε άλλου θρησκευτικού συμβόλου από τα σχολεία μας. Και πάλι βέβαια προβληματικό θα ήταν, αφού όπως γράφει κι ο Νομικός εδώ, με την επιβολή και την απαγόρευση μόνο κακά συνήθως προκαλείς.

Aπό τη στιγμή λοιπόν που τίποτα δεν είναι κοσμικό ακόμη στα σχολεία μας και ισοτιμία δεν υπάρχει, το σημερινό περιστατικό μόνο ως ρατσιστικό, ισλαμοφοβικό και ελιτίστικο το εκλαμβάνω.

Λυπάμαι.


ΛΑΦΑΖΑNEWS: Καταργείται ο εκκλησιασμός στα σχολεία της Κύπρου*


Loader