Είναι ο άνθρωπος που πριν 15 σχεδόν χρόνια «έντυσε στα γαλανολευκα το Έβερεστ» αφού έγινε ο πρώτος ορειβάτης από την Ελλάδα που ανέβηκε στη ψηλότερη κορυφή του κόσμου. Ο Παναγιώτης Κοτρωνάρος συνεχίζει να κατακτά τα βουνά του πλανήτη, κι όχι πάντοτε χωρίς απώλειες. Πριν δύο χρόνια, για παράδειγμα, στον δρόμο για την κατάκτηση της Ακονκάγκουα, του ψηλότερου βουνού των Άνδεων, είχε το θλιβερό καθήκον να κλείσει τα μάτια στον επί πολλά χρόνια συνορειβάτη του, γιατρό Δημήτρη Κωνσταντίνου. Στις μέρες μας, συμμετέχει και ως εμψυχωτής σε σεμινάρια για HR.

Καλησπέρα. Πώς γίνεται κάποιος ορειβάτης που κατακτά το Έβερεστ; 

Πρέπει να σου αρέσει πολύ το βουνό και να αγαπάς τη φύση. Στην Αθήνα όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα δεν είχα επαφή με το βουνό. Οι γονείς μου δεν είχαν σχέση με το αντικείμενο, ούτε είχαν τη σχετική εμπειρία και την οικονομική δυνατότητα. Φαντάσου ότι στην οικογένεια μας δεν είχαμε καν αυτοκίνητο. Όλο αυτό με την ορειβασία ήταν κάτι εντελώς ξένο απ’ τη δική τους πραγματικότητα. Μια φωτογραφία όμως που είχα δει όταν ήμουν μικρό παιδί σε ένα βιβλίο, που έδειχνε τον πρώτο άνθρωπο που ανέβηκε στην κορυφή, κάτι ξύπνησε μέσα μου. Στο παιδικό μου μυαλό γεννήθηκε αμέσως ένα όνειρο που στη συνέχεια θα εξελισσόταν σε στόχο ζωής για ανάβαση στις ψηλότερες κορυφές του κόσμου. 

Και τι έγινε όταν μεγάλωσες;

Όταν αποφάσισα να ασχοληθώ εντατικά με το βουνό, παρακολούθησα εκπαιδεύσεις ορειβασίας και αναρρίχησης, οι οποίες έχουν βαθμιαία εξέλιξη: Ξεκινάς από το επίπεδο των αρχαρίων και μπορείς να φτάσεις μέχρι εκπαιδευτής και οδηγός βουνών. Είναι σημαντικό να ξέρεις πώς να χειρίζεσαι τα σχοινιά και να ξεχωρίζεις ποιοι είναι οι αντικειμενικοί και ποιοι οι υποκειμενικοί κίνδυνοι. Στις σχολές μαθαίνεις τεχνικές προσανατολισμού, στοιχεία μετεωρολογίας, στοιχεία χειμερινής διαβίωσης, κίνηση στο χιόνι και κίνηση σε ορεινό περιβάλλον. Όλες αυτές είναι γνώσεις που τις αποκτά κανείς στο πλαίσιο μιας εγκεκριμένης Σχολής Ορειβασίας. Από εκεί και έπειτα, τις εφαρμόζεις στο βουνό.

Στις μέρες μας έχω πια τη δική μου σχολή ορειβασίας στην Ελλάδα, τη BASECAMP, όπου ασχολούμαστε «από το μηδέν μέχρι το 848»: Αυτό είναι το σύνθημά μας. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι μπορεί να έρθει ένας άνθρωπος εντελώς αρχάριος, που δεν έχει ξαναπάει στο βουνό και θέλει να κάνει τα πρώτα του βήματα μαζί μας ή ένας φτασμένος ορειβάτης που επιθυμεί ν’ ανέβει στα Ιμαλάια.

Στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν τις κορυφές, αρκετοί ορειβάτες πέθαναν. Είναι η επιθυμία τόσο μεγάλη ώστε να είσαι πρόθυμος να ρισκάρεις τη ζωή σου;

Σίγουρα δεν ανεβαίνεις εκεί με το ζόρι. Δεν μπορείς να το κάνεις ως αγγαρεία. Θα πρέπει αυτός ο στόχος να σε ελκύει, αφού όταν πηγαίνεις σε αυτά τα μέρη δεν περιμένεις ο δρόμος να είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Δεν περιμένεις να είναι κάθε μέρα λιακάδα. Θα αντιμετωπίσεις πολλούς κινδύνους. Πρέπει επομένως να έχεις προσωπικό στόχο και όραμα και μέσα από αυτό να μπορείς να αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες που θα σου παρουσιάζονται. Να έχεις γερό στομάχι να αντιμετωπίσεις τις κακουχίες και και τα κακώς κείμενα. 

Τρέλα με την καλή έννοια, θα το λέγαμε;

Σίγουρα ναι αλλά με την καλή έννοια στον υπερθετικό της κιόλας βαθμό. Αδρεναλίνη δεν θα το λέγαμε, υπάρχουν άλλα σπορ με αδρεναλίνη, π.χ ελεύθερη πτώση. Στο δικό μας άθλημα η αδρεναλίνη δεν είναι τόσο μεγάλη. Η ορεινή πεζοπορία θεωρείται βασικά ήπιας μορφής σπορ. Καθένας μπορεί να ασχοληθεί, είτε μικρός είναι είτε μεγάλος.

η κατάβαση είναι πιο δύσκολη από την ανάβαση

Τη στιγμή που κατακτήσατε την κορυφή, πώς αισθανθήκατε;

Το πρώτο συναίσθημα ήταν χαρά, συγκίνηση και περηφάνια. Ήταν μια ανάβαση αφιερωμένη σε όλο τον ελληνισμό. Ταυτόχρονα με τη χαρά αυτή λειτουργεί βέβαια και το αίσθημα της αυτοσυντήρησης. Όταν είσαι στην κορυφή, στην εσχατιά της γης, στο ψηλότερο σημείο του κόσμου, η προσπάθεια δεν έχει ολοκληρωθεί. Αντιθέτως, η προσπάθεια βρίσκεται ακόμα στη μέση, αφού απομένει η κατάβαση. Ναι μεν χαίρεσαι, αλλά χαίρεσαι συγκρατημένα. Είσαι περήφανος που έχεις κατακτήσει έναν τόσο σημαντικό στόχο για σένα και την πατρίδα σου αλλά πρέπει να παραμείνεις συντεταγμένος και συγκεντρωμένος σε αυτό το οποίο κάνεις, αφού η κατάβαση είναι συχνά πιο δύσκολη από την ανάβαση.

Γιατί είναι πιο δύσκολη; Στην κατάβαση χαλαρώνεις, είσαι κουρασμένος, και τα αντανακλαστικά σου μειώνονται, αφού έχεις ξενυχτήσει όλο το προηγούμενο βράδυ, κάνοντας ολονύχτια πορεία για την κορυφή. Επιπλέον, μπορεί μερικούς κανόνες ασφαλείας να τους αμελήσεις και να πεις έλα μωρέ, ντάξει τώρα, κατάβαση είναι, δεν πειράζει, ας μη βάλω το σκοινί. Εκεί όμως εγκυμονεί ο κίνδυνος ατυχημάτων. Δεν είναι συμπτωματικό που τα περισσότερα ατυχήματα έχουν γίνει στην κατάβαση και όχι στην ανάβαση. Στην κορυφή αισθάνεσαι λοιπόν χαρά, περηφάνια κι ότι εκπληρώνεις ένα όνειρο αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος σε αυτό που κάνεις μέχρι να φτάσεις στην κατασκήνωση βάσης. Μέχρι να φτάσεις στο αντίσκηνο τίποτα δεν έχει τελειώσει.

Με τις εταιρείες που διοργανώνουν σεμινάρια για ανθρώπους του HR, πώς συνδέεστε; Όπως συνηθίζω να λέω στις ομιλίες μου, ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του Έβερεστ. Ακόμη κι εμείς που έχουμε ανέβει το γεωγραφικό Έβερεστ, έχουμε το καθημερινό, το προσωπικό μας Έβερεστ. Εδώ είναι η σύνδεσή μου με αυτές τις εταιρίες και μ' αυτούς τους ανθρώπους. Μπορεί να μην είναι ορειβάτες αλλά πολλά στοιχεία σε θέματα ηγεσίας, ομαδικότητας, συνεργασίας, διαχείρισης αλλαγών κλπ είναι κοινά. Μιλώντας για κάτι διαφορετικό που δεν έχει κάνει με την ειδικότητα αυτών των ανθρώπων, τους κινητοποιείς μέσα από τις μικροιστορίες, τους συνειρμούς και το συναίσθημα ώστε να πετύχουν, να γίνουν πιο δυνατοί και να εκπληρώσουν τους δικούς τους στόχους.

Τον Παναγιώτη Κοτρωνάρο τον εντοπίσαμε πρόσφατα στο The Landmark Nicosia, όπου έδινε εμψυχωτική ομιλία σε HRάδες, στο πλαίσιο συνεργασίας του με τη Linkage Cyprus