7 απορίες επί του θέματος στην ειδική ψυχολόγο, Πέρσα Κορφιάτη  

1.Ποιες μπορεί να είναι οι μορφές βίας; 

Βία μπορεί να είναι η ψυχική βία, δηλαδή να υπάρχει ενδοοικογενειακή βία όπου ένα άτομο μέσα στην οικογένεια χτυπά ένα άλλο. Αλλά μπορεί να είναι σωματική και ψυχική μαζί, γιατί σπαράζει και ο ψυχισμός ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, καθώς ο θύτης χτυπά το θύμα μπορεί να χρησιμοποιεί επίθετα και να το απαξιώνει. Να θεωρεί δηλαδή ότι “αξίζει το ξύλο που τρώει”.

Μια άλλη μορφή βίας είναι η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου ή ενήλικα, όπως και ηλεκτρονική, σεξουαλική κακοποίηση μέσω του διαδικτύου που εξαναγκάζουν τα θύματα να στέλνουν φωτογραφίες που θα δημοσιεύσουν σε πορνογραφικό υλικό. Εκεί, πάλι παραβιάζουμε τον ψυχισμό του ατόμου. Ουσιαστικά κάθε παραβίαση του ψυχισμού είναι βιά, γιατί δεν είναι με τη θέληση του άλλου ατόμου. 

Διάβασε Επίσης: Η φωτογραφία ενός Σύριου πατέρα με τον γιo του που τους έδωσε μια νέα ζωή στην Ιταλία

2.Υπάρχει κάποια ανάγκη που σπρώχνει τον θύτη σε αυτές τις πράξεις;

Βέβαια, τα συγγράμματα της κλινικής εγκληματολογίας λένε ότι αν ανατρέξεις στο ιστορικό του θύτη -  χωρίς πάντα να τον δικαιολογούμε, αλλά αναλύοντας την συμπεριφορά του - έχει ήδη ο ίδιος υποστεί τέτοιου είδους μορφές βίας. Και αυτό είναι το πιο συχνό φαινόμενο. Προηγούμενο θύμα είτε οικογενειακής, είτε σεξουαλικής βίας μπορεί και ο ίδιος να γίνει θύτης. 

Ωστόσο, δεν έχουμε πάντα τέτοιου είδους μορφές πίσω από έναν ψυχοπαθή. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί ένας φυσιολογικός άνθρωπος να χτυπήσει ή να κάνει κακό εσκεμμένα σε κάποιον. Αυτός που το κάνει, έχει μέσα του την πρόθεση και τον σκοπό να κάνει κακό, είναι ψυχοπαθής. Έτσι, καταλήγουμε και στον γυναικοκτόνο που θεωρεί ότι μόνο με το “ξύλο” καταλαβαίνει η γυναίκα. Ο θύτης έχει ανάγκη να επιβληθεί στο θύμα του, να νιώσει ότι αντιστέκεται και φοβάται. Αν πάει οικειοθελώς και δεν υπάρχει βία, δεν νιώθει ότι είναι δυνατότερος.

3. Γιατί βλέπουμε περισσότερο άντρες στη θέση του θύτη;

Αν και δεν γνωρίζουμε ακόμα γνωστές περιπτώσεις, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και γυναίκες στη θέση του θύτη, αλλά τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλότερα . Συνήθως όμως ο άντρας είναι ο θύτης, γιατί είναι πιο δυνατός σωματικά και μπορεί να εξασκήσει αυτή τη βία. Ένας άλλος λόγος είναι επειδή ο άντρας πάντα είχε τα λεφτά και ήταν πιο ισχυρός. Η γυναίκα τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται ανεξάρτητη και να έχει τα δικά της λεφτά. Παλαιότερα ήταν υποταγμένη και στην οικονομική δυναστεία του άντρα. Δεν μπορούσε να φύγει από το οικονομικό πλαίσιο, οπότε ανεχόταν τη βία. 

4.Τι βιώνει ένα θύμα; Ποια είναι τα συναισθήματά του; 

Ξεσκίζεται ο ψυχισμός του θύματος. Δεν θεραπεύεται εύκολα, υπάρχει μακροχρόνια θεραπεία, αλλά το θύμα δεν θα το διαγράψει ποτέ από το μυαλό του απλά θα μπορεί να ζει με αυτό. Πολλά θύματα πλένονται πάρα πολύ για να βγάλουν εντελώς τα ίχνη και το άρωμα του θύτη από πάνω τους. Κάποια άτομα αηδιάζουν τον εαυτό τους και φτάνουν μέχρι και την αυτοκτονία, καθώς ένα πρώτο αίσθημα είναι και η ενοχή. Αναρωτιούνται αν έκαναν κάτι λάθος. Εδώ, είναι που έχουμε και το λεγόμενο “victim blaming”. Το θύμα κατηγορείται “γιατί έβαλε εκείνο το φόρεμα, ή γιατί ήταν σε εκείνο το πάρτι”.

5. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα θύματα σε σχέση και με το victim blaming;

Πρέπει να υποστηρίζουμε τα θύματα και να τους λέμε: “ό,τι και να φόρεσες ό,τι και να έκανες, δεν αξίζεις να βιαστείς”. Δεν έχει κανένας το δικαίωμα να σε πιέσει γιατί είχες αυτή την συμπεριφορά”. 

Αυτό που αξίζει να αναφέρουμε είναι ότι αρκετές φορές το θύμα είναι ευάλωτο ψυχικά, δηλαδή μπορεί να είναι οποιοδήποτε κορίτσι με χαμηλή αυτοεκτίμηση, με ανάγκη από τρυφερότητα, από έγκριση. Έτσι, το θύμα μπορεί να προχωρήσει σε ενέργειες για να πάρει έγκριση και αποδοχή από τον κόσμο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι αναρτήσεις στα social media. “Έχω ανάγκη να πάρω πολλά likes γιατί αυτό σημαίνει ότι είμαι όμορφη”.  

Διάβασε Επίσης: Strut Safe: Η γραμμή βοήθειας που κρατά συντροφιά στις γυναίκες που περπατούν μόνες στο δρόμο

6. Πώς να αντιμετωπίσουν τα θύματα τις κακοποιητικές συμπεριφορές ή πράξεις; Σε ποιον να μιλήσουν; 

Συστήνεται να μιλήσουν στον πιο έμπιστο άνθρωπο που έχει το ίδιο το θύμα, σε κάποιον ενήλικα ο όποιος μπορεί να το χειριστεί, να είναι ένα φιλικό, στοργικό πρόσωπο. Πλέον όλα τα στρώματα είναι στοχοποιημένα, οπότε το θύμα να πάει εκεί που νιώθει, που αισθάνεται πιο σωστά. Η άλλη λύση είναι η επαγγελματική βοήθεια, πλέον υπάρχουν ειδικοί στο ΓεΣΥ, αλλά και εθελοντικοί σύνδεσμοι για τη σεξουαλική κακοποίηση όπως το “Σπίτι της Γυναίκας” για τα ανήλικα θύματα.

7. Τι να λέμε στα παιδιά μας και πώς να χειριζόμαστε αυτά τα ζητήματα; 

Αρχικά, για τα κορίτσια να πούμε ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίξει με το σώμα τους. Άρα, αυτό θα πει αξιοπρέπεια, σεβασμός, η ίδια θα δώσει το δικαίωμα να παίξει κάποιος με το σώμα της. Τα κορίτσια να μην δίνουν εμπιστοσύνη σε οποιαδήποτε γλυκόλογα. Να περάσει χρόνος και γνωρίσουν το άτομο πριν μπουν σε κάποια ψυχική δέσμευση. Οι γονείς να πουν στα κορίτσια τους ότι οτιδήποτε συμβεί θα είναι δίπλα τους και γενικά να είναι ανοιχτοί και να μπορούν να απορροφήσουν το άγχος και το τραύμα του παιδιού. 

Όσον αφορά τα αγόρια, έχει να κάνει και με την παιδεία και αλλά την οικογένεια. Αν το παιδί βλέπει ότι ο πατέρας μιλά άσχημα στην μητέρα του, τότε το παιδί μπορεί να ταυτιστεί και να θεωρήσει ότι αυτό αξίζει το γυναικείο φύλο. Άρα, οι γονείς να μάθουν να δείχνουν αλληλοσεβασμό ο ένας στον άλλο για να δίνουν και τα σωστά πρότυπα στα παιδιά. Όταν ένα αγόρι λέει στους γονείς του ότι έχει ραντεβού, αυτοί πρέπει να τον μάθουν να το σέβεται. Δεν είναι μια ανθοδέσμη που θα δώσει αξία, αλλά η συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να κάνουμε το ερώτημα “θα σου άρεσε να συμπεριφέρονταν έτσι στην κόρη σου ή στην αδερφή σου; “. Μερικές φορές μπαίνοντας στη θέση του θύματος μπορούμε να συνετίσουμε τους γονείς να συνετίσουν τα αγόρια τους να σέβονται τη γυναίκα. 

Πηγή φωτογραφίας